Baş ağrısı ve yorgunluğun bazı hastalıkların habercisi olduğuna dikkat çeken fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Turan Uslu konu hakkında bilgiler verdi.

Baş ağrısı; migrenin, uyku bozukluğunun, dehidratasyonun (susuzluk) veya diğer birçok kronik hastalığın belirtisi olabilir. Yorgunluk, depresyon, uyku bozuklukları ve fibromiyalji gibi birçok durumun ortak bir belirtisidir. Yorgunluk ve enerji eksikliği, migren baş ağrısından mustarip insanlarda sık görülen şikâyetlerdir.

Baş ağrısı ve yorgunluğun birlikte olması sık görülen bir durumdur. Bu iki semptom arasındaki ilişkiye daha yakından bakalım.

Birçok hastalık, baş ağrısı ve halsizliğe sebep olabilir

Yorgunluk ve baş ağrısı birçok durumun ortak belirtileridir. Bu sorunların bazıları ciddi olarak kabul edilmez. Bununla birlikte, bazıları yaşam tarzı değişiklikleri ve/veya tedavi gerektirebilir. Bazıları da çok daha ciddi, hayatı tehdit eden hastalıkların bir belirtisidir.

Baş ağrısı ve halsizlik nedenlerini göz önünde bulundurduğunuzda, uyku düzeniniz, diyetiniz ve şu anda aldığınız tüm ilaçlar da dâhil olmak üzere yaşam tarzınızı da gözden geçirdiğinizden emin olun.

Hem baş ağrısına hem de yorgunluğa neden olabilecek faktörler şunlardır.

1. Migren

Migren, baş ağrısının en sık görülen sebeplerinden biridir. Migrenin öncü semptomları baş ağrısından bir iki gün önce başlayabilir. Bu “progress”

aşaması olarak adlandırılır. Bu aşamada, birçok insan yorgunluk, depresyon ve düşük enerji yaşar.

Baş ağrısı ortaya çıktığında, bu “atak” aşaması olarak adlandırılır. Diğer belirtiler şunlardır:

• mide bulantısı

• kusma

• baş dönmesi

• baş ağrısı

• ışığa ve sese duyarlılık

Baş ağrısı kaybolduğunda yorgunluk ve ilgisizlik hissedebilirsiniz. Baş ağrıları günlük yaşamınızı etkilemeye başlarsa bir doktora görünmelisiniz.

2. Dehidratasyon

Birçok insan, yeterince su içmediğinde baş ağrısı çeker. Diğer yaygın su kaybı belirtileri arasında yorgunluk ve uykuya eğilim vardır.

Dehidrasyona bağlı baş ağrıları su içtikten sonra birkaç saat içinde kaybolur. Susuz kalmanın neden olduğu baş ağrısı ve yorgunluğu önlemek için, günde en az 8 ila 10 bardak su için. Yoğun çalışma, spor ve sıcak hava su ihtiyacını artırır.

3. İlaçlar

Baş ağrısı ve yorgunluk birçok farklı ilacın ortak yan etkisidir. Diüretikler, tansiyon ilaçları gibi bazı ilaçlar sizi susuz bırakabileceği için baş ağrısı ve halsizliğe sebep olabilir.

Uyku düzenini bozup uykusuzluğa sebep olan ilaçlar baş ağrısı ve yorgunluk ile ilişkilidir.

4. Kafein

Kafein merkezi bir sinir sistemi uyarıcısıdır. İçtiğinizden hemen sonra uyanık hissetmenize ve yorgunluğu azaltmasına rağmen, çok fazla tüketirseniz kafein de uykunuzu etkileyebilir. Kötü uyku yorgunluk ve baş ağrısına sebep olabilir.

Kafeini diyetinizden çıkarmaya karar verirseniz, muhtemelen hem baş ağrısı hem de halsizlik yaşarsınız (alışkanlığın terkedilmesi).

5. Kronik yorgunluk sendromu

Kronik yorgunluk sendromunun (CFS) ana semptomu, en az 4 ay süren ve dinlenmeyle düzelmeyen şiddetli ve aktiviteyi engelleyici yorgunluktur. Diğer semptomlar arasında sık görülen baş ağrıları, kas ağrısı, eklem ağrıları, uyku sorunları ve konsantrasyon sorunları sayılabilir.

6. Fibromiyalji

Fibromiyalji, yaygın ağrı ve genel yorgunluk ile ilişkili kronik bir hastalıktır. Ağrı genellikle vücudun birçok bölgesinde tetik nokta olarak da

adlandırılan hassas noktalarda ortaya çıkar. Fibromiyalji hastalarında sık sık baş ağrıları olabilir.

7. Uyku bozuklukları

Uykusuzluk, huzursuz bacak sendromu, bruxism (geceleri dişlerinizi sıkma) ve uyku apnesi dahil olmak üzere uykunuzu etkileyen herhangi bir rahatsızlık baş ağrısına ve halsizliğe sebep olabilir. Uyku bozuklukları ayrıca migren baş ağrıları ile de ilişkilidir. Uyku eksikliği, vücutta stres hormonu kortizol seviyelerinin yükselmesine neden olur ve bu da ruh halini olumsuz yönde etkileyebilir. Diğer yüksek kortizol semptomları arasında kilo alınması, sinirlilik, akne, baş ağrısı ve halsizlik sayılabilir.

8. Beyin sarsıntısı

Beyin sarsıntısı geçici bir beyin hasarıdır ve genellikle kafaya gelen travmanın bir sonucudur. Kafa travması geçirdiyseniz ve bir beyin sarsıntısı yaşayabileceğinizi düşünüyorsanız hemen tıbbi yardım alın. Baş ağrısı ve yorgunluğun yanı sıra, beyin sarsıntısının diğer semptomları;

• bilinçsizlik

• hafıza problemleri

• sürekli kusma

• davranış değişiklikleri

• zihinsel karışıklık

• bulanık görme

9. Aşırı alkol kullanma

Sızıp kalma, çok fazla alkol almanın bir sonucudur. Alkolün vücut üzerinde su kaybettirici bir etkisi olduğundan, baş ağrısına sebep olabilir. Alkol ayrıca, kan damarlarınızın da baş ağrılarıyla ilişkili genişlemesine (vazodilatasyon) neden olur, uykunuzu da engelleyebilir ve sizi ertesi gün uykulu ve yorgun yapar.

10. Soğuk algınlığı ve grip virüsleri

Baş ağrısı ve yorgunluk, her ikisi de virüslerin sebep olduğu grip ve genel soğuk algınlığının semptomlarıdır. Çoğu zaman, baş ağrısı ve halsizliğe,

ateş, burun akıntısı, boğaz ağrısı ve öksürük gibi diğer semptomlar eşlik eder.

11. Anemi

Anemi, vücudunuzdaki sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin sayısı çok düşük olduğunda ortaya çıkar. Anemide, dokulara yeterince oksijen gidemez. Kansızlığınız varsa, kendinizi yorgun ve zayıf hissedersiniz. Ayrıca baş dönmesi ve nefes darlığı hissedilebilir ve soluk tenli ve kırılgan tırnaklara sahip olabilirsiniz. Baş ağrıları, aneminin özellikle demir eksikliğinden kaynaklanan aneminin başka bir semptomudur.

12. Adet dönemleri

Adet öncesi ve esnasında görülen hormonal değişiklikler hem baş ağrısına hem de yorgunluğa neden olabilir. Bazı kadınlar menstrüasyon sırasında migren nöbeti yaşarlar.

Çoğu kadın, döneminden hemen önce bir çeşit premenstrüel sendrom (PMS) yaşamıştır. PMS'nin yaygın belirtileri;

• Duygusal değişiklikler

• Göğüslerde acıma

• Yorgunluk

• Baş ağrısı

• Yeme isteği

• Uyku düzenindeki değişiklikler

13. Teknolojik cihazların kullanımına bağlı göz yorgunluğu

Bütün gün bilgisayar, tablet veya cep telefonu ekranına bakmak okul veya iş için gerekli olabilir, ancak gözleriniz için inanılmaz derecede streslidir. Gözleriniz yorulduğunda başınız da ağrır.

Teknolojik cihazların kullanımına bağlı göz yorgunluğunun bir başka belirtisi genel yorgunluk veya halsizliktir. Konsantre olmakta ya da uyumakta zorluk çekmektir. Göz yorgunluğuyla mücadele etmek için, ekranınızdan 20 dakikada bir, en az 20 saniye boyunca uzak durmaya çalışın.

14. Hamilelik

Baş ağrısı ve yorgunluk, hamilelik belirtilerinin sadece ikisidir. Yorgunluk, progesteron hormonunun yükselmesinin bir sonucudur. Aynı şekilde, baş

ağrıları hamilelik sırasında hormonal değişiklikler ve kan hacmindeki değişimlerden kaynaklanabilir.

15. Lupus hastalığı

Sistemik lupus eritematozus (SLE) veya kısaca lupus, kronik otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminiz yanlışlıkla kendi vücudunuza saldırdığında, otoimmün bir hastalık oluşur.

Lupus belirtileri çeşitlidir.

• Şiddetli yorgunluk

• Baş ağrısı

• Yanaklar ve burun üzerinde “kelebek tarzında” döküntü

• Eklem ağrısı ve şişmesi

• Saç dökülmesi

• Beyaz veya maviye dönüşen ve soğukta karıncalanan parmaklar (Raynaud’un fenomeni)

Yukarıdaki semptomların herhangi biriyle birlikte baş ağrısı ve halsizlik yaşıyorsanız bir doktora görünün.

16. Depresyon

Depresyon, duygusal ve fiziksel olarak yorgunluğa sebep olur. Aynı zamanda uykunuzu da etkileyerek baş ağrısına ve yorgunluğa neden olabilir. Diğer belirtiler arasında şiddetli üzüntü, sosyal geri çekilme, vücut ağrıları, iştah değişiklikleri ve kendini değersiz hissetme vardır.

Sonsöz;

Açıklanamayan baş ağrısı ve yorgunluk yaşayan herkes bir doktora görünmelidir. Bu semptomların nedenlerinden bazıları, kafein yoksunluğu ve soğuk algınlığı gibi, kendi başlarına ortadan kalkacak olsa da, diğerleri uzun vadeli tedaviye ihtiyaç duyuyor.

Eğer ilaçlar baş ağrınız ve yorgunluğa sebep oluyorsa, doktorunuz sizi farklı bir ilaca geçirmek veya ilacınızın dozunuzu düşürmek isteyebilir.

Ayrıca baş ağrınız ani ve şiddetli ise veya ateş, ense sertliği, kafa karışıklığı, kusma, davranış değişiklikleri, görme değişiklikleri, uyuşukluk veya konuşma zorluğu eşlik ediyorsa hemen bir doktora gitmek gerekir.